Tweet
https://www.ad.nl/binnenland/bouwend...g-op~a858f602/
Bouwend Nederland: 30 tot 50 procent van de geplande bouwprojecten loopt vertraging op
GEVOLGEN STIKSTOFUITSPRAAK
Dertig tot vijftig procent van de bouwprojecten in ons land die nog geen definitieve vergunning hebben, zullen door het afschieten van de bouwvrijstelling door de Raad van State opnieuw moeten worden beoordeeld. Dat stelt Bouwend Nederland.
De koepel van de Nederlandse bouwers maakte op basis van verschillende bronnen een zo nauwkeurig mogelijke inschatting van de gevolgen van de nieuwe stikstofuitspraak. Die zijn verstrekkend, zegt Bouwend Nederland. De herbeoordeling van de 30 tot 50 procent van de projecten die nog in de pijplijn zitten, gaat gemiddeld drie tot zes maanden in beslag nemen, verwacht de koepel.
Een totaalbedrag van de schade durft Bouwend Nederland niet te geven. Maar volgens een woordvoerder zal de bouw van ‘vele duizenden’ woningen en gebouwen door de rechterlijke uitspraak vertraging oplopen. ,,En dan zullen er ook nog eens projecten zijn die door een gebrek aan stikstofruimte niet door kunnen gaan. Het is echt dramatisch.”
Deze site maakte vandaag een rondgang door de Nederlandse bouwwereld, om de gevolgen van de Raad van State-uitspraak zo precies mogelijk in beeld te brengen. Dat bracht ons tot de volgende conclusies.
De bouwsector gaat hier veel last van krijgen
Hoeveel last precies? Verder dan de grove schatting hierboven komt Bouwend Nederland dus nog niet, maar vast staat dat de gevolgen aanzienlijk zullen zijn.
Twee problemen leiden volgens de bouwsector tot een vrij rampzalige cocktail. Ten eerste: er zijn te weinig stikstofexperts, zowel in de bouwsector zelf als bij de overheid. En dus kost het veel tijd om de stikstofberekeningen te maken, én om ze te controleren. Het tweede probleem: er is in Nederland véél te weinig stikstofruimte beschikbaar. Nu leiden bouwactiviteiten in het algemeen niet tot heel veel uitstoot, maar als er in de buurt van een natuurgebied geen stikstofruimte te vinden is, kan er toch niet worden gebouwd.
Voorzitter Maxime Verhagen van Bouwend Nederland noemde dat in een furieuze reactie ‘onacceptabel’. Hij eist dat het kabinet ‘als de bliksem’ piekbelasters (grote stikstofuitstoters) uitkoopt om de woningbouw en projecten voor schone energie en mobiliteit niet nog verder in gevaar te brengen.
Je nieuwe dakkapel komt niet in gevaar
Nee, zóver strekt de uitspraak van de Raad van State nu ook weer niet. De bouwvrijstelling gaat over projecten die een aantoonbare kans hebben op stikstofneerslag in nabijgelegen natuurgebieden, legt Raoul Beunen, hoofddocent milieuwetenschappen aan de Open Universiteit, uit. ,,En bij een simpele dakkapel is daar geen sprake van, die valt gewoon onder een gemeentelijke regeling, niet onder het natuurbeschermingsrecht.”
Het gaat dus om projecten die wat groter van schaal zijn, zoals een nieuwe straat, een woonwijk, een windmolenpark of de verbreding van een snelweg. Nu de bouwvrijstelling vervalt, moeten voor dit soort projecten straks de stikstofberekeningen worden gemaakt waarover hierboven al werd gesproken. Daarin moeten vragen worden beantwoord als: welke activiteiten vinden er in de bouwfase plaats, met welk materieel, hoeveel stikstof komt daar ongeveer bij vrij, en daalt die neer op kwetsbare natuur in de buurt?
,,Die check moet je voortaan altijd weer gaan doen”, zegt Beunen. ,,Het kan zijn dat de conclusie luidt: die stikstofneerslag is niet noemenswaardig, dan kun je verder. Maar de conclusie kan ook zijn dat er wel sprake is van aantoonbare stikstofschade voor de natuur. Dan moet je op zoek naar vrije stikstofruimte die dat compenseert.”
Ook lopende projecten kunnen de klos zijn
Aannemer Gerbrand Nieuwenhuis hing gisterochtend, net na de uitspraak van de Raad van State, aan de lijn met de gemeente Apeldoorn. ,,Ik ben bezig met de vergunning voor een dakrenovatie, er moet ergens asbest worden verwijderd”, verklaart de eigenaar van Bouwbedrijf NHM-IJzerman in Heerde. ,,Maar wat ik hoorde, daar werd ik niet blij van. We moesten sowieso al rekenen op acht weken wachttijd, maar dat wordt nu zestien weken, vertelden ze me.”
Dat is vrij lastig, want Nieuwenhuis is al volop bezig bent met het project. ,,De bouw is al begonnen”, zegt hij. Hij zucht. ,,Het is vandaag de dag onmogelijk om nog een planning te maken voor een bouwproject. Ga eens dakpannen bestellen: je moet maanden wachten. En dan al die prijsverhogingen: laat je klanten een offerte tekenen, dan moet je daarna weer naar ze terug omdat het materiaal veel duurder is geworden.”
Het is duidelijk: hoewel de bouwers over de vraag naar hun diensten niet te klagen hebben, zijn het lastige, onoverzichtelijke tijden. Nieuwenhuis: ,,We blijven lachen, hoor, maar het is inderdaad echt om gek van te worden. Je weet nauwelijks nog waar je aan toe bent in dit land.”
Duurzaamheidsprojecten komen ook op losse schroeven
Een merkwaardig gevolg van het sneuvelen van de bouwvrijstelling: projecten die bijdragen aan de strijd tegen klimaatverandering, kunnen nu ook vertraging oplopen. Stel: je wilt een windmolenpark bouwen in de buurt van een natuurgebied, dan is dat misschien niet mogelijk omdat bij de bouw ervan kortdurend stikstof terechtkomt in die natuur.
Dat zien ze ook bij energieproducent Vattenfall, dat nog niet precies in beeld heeft wat de gevolgen van de Raad van State-uitspraak zijn voor zijn eigen projecten. ,,Er kan geen sprake zijn van een keuze tussen een adequate aanpak van de stikstofproblematiek én de klimaatcrisis’’, stelt een woordvoerder dan ook. Volgens Vattenfall is het belangrijk dat projecten die goed zijn voor het klimaat, zoals windmolenparken, ‘snel doorgang kunnen vinden’. ,,Want we lopen in Nederland al achter.”
De Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) verwacht niet dat de bouw van windmolen- en zonneparken zelf vertraging oploopt door het einde van de bouwvrijstelling, maar bijvoorbeeld wel de aansluiting van windparken op zee, of de aanleg van laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen.
Mogelijk is er nog een ontsnappingsroute mogelijk. De Raad van State stelde dat voor projecten van ‘groot openbaar belang’ toestemming mag worden gegeven als er geen alternatieven voor zijn en de natuurschade ergens anders wordt gecompenseerd. ,,Mogelijk vallen projecten van ons onder die categorie, maar dat weten we nu nog niet’’, zegt de Vattenfall-woordvoerder.
Wie zich voorbereidde, is spekkoper
Het is niet zo dat de Raad van State-uitspraak van woensdagochtend als een donderslag bij heldere hemel komt. Veel bouwers en lokale overheden zagen de bui al hangen, en bereidden zich voor. Bouwbedrijf Heijmans bijvoorbeeld. Dat maakte voor bijna alle projecten die het bedrijf in eigen beheer uitvoert al stikstofberekeningen voor de bouwfase. Die liggen nu klaar, waardoor procedures als het goed is snel afgerond kunnen worden en Heijmans minder last heeft van het tekort aan stikstofexperts, waar de komende maanden juist extreem veel vraag naar zal zijn.
,,En we doen nog iets’’, zegt Robert Koolen, directeur duurzame ontwikkeling. ,,We investeren dit en volgend jaar 34 miljoen euro in de verduurzamingsmaterieel. Met een elektrische heftruck of mini-shovel heb je geen CO2-, maar ook geen stikstofuitstoot. Daarmee loop je minder gevaar dat je tijdens het bouwen de stikstofnormen overschrijdt.”
Ook al zo’n relatieve geluksvogel: de gemeente Katwijk. Die gaat samen met het Rijksvastgoedbedrijf meer dan vijfduizend woningen bouwen op Marine Vliegkamp Valkenburg, waar al sinds 2010 de musical Soldaat van Oranje wordt opgevoerd. In Katwijk schrokken ze niet van de Raad van State-uitspraak, vertelt een woordvoerder. ,,We hadden dit al voorzien’’, zegt een woordvoerder van de gemeente. ,,Daarom hebben we bij het maken van onze plannen geen gebruikgemaakt van de bouwvrijstelling.”
Bouwend Nederland: 30 tot 50 procent van de geplande bouwprojecten loopt vertraging op
GEVOLGEN STIKSTOFUITSPRAAK
Dertig tot vijftig procent van de bouwprojecten in ons land die nog geen definitieve vergunning hebben, zullen door het afschieten van de bouwvrijstelling door de Raad van State opnieuw moeten worden beoordeeld. Dat stelt Bouwend Nederland.
De koepel van de Nederlandse bouwers maakte op basis van verschillende bronnen een zo nauwkeurig mogelijke inschatting van de gevolgen van de nieuwe stikstofuitspraak. Die zijn verstrekkend, zegt Bouwend Nederland. De herbeoordeling van de 30 tot 50 procent van de projecten die nog in de pijplijn zitten, gaat gemiddeld drie tot zes maanden in beslag nemen, verwacht de koepel.
Een totaalbedrag van de schade durft Bouwend Nederland niet te geven. Maar volgens een woordvoerder zal de bouw van ‘vele duizenden’ woningen en gebouwen door de rechterlijke uitspraak vertraging oplopen. ,,En dan zullen er ook nog eens projecten zijn die door een gebrek aan stikstofruimte niet door kunnen gaan. Het is echt dramatisch.”
Deze site maakte vandaag een rondgang door de Nederlandse bouwwereld, om de gevolgen van de Raad van State-uitspraak zo precies mogelijk in beeld te brengen. Dat bracht ons tot de volgende conclusies.
De bouwsector gaat hier veel last van krijgen
Hoeveel last precies? Verder dan de grove schatting hierboven komt Bouwend Nederland dus nog niet, maar vast staat dat de gevolgen aanzienlijk zullen zijn.
Twee problemen leiden volgens de bouwsector tot een vrij rampzalige cocktail. Ten eerste: er zijn te weinig stikstofexperts, zowel in de bouwsector zelf als bij de overheid. En dus kost het veel tijd om de stikstofberekeningen te maken, én om ze te controleren. Het tweede probleem: er is in Nederland véél te weinig stikstofruimte beschikbaar. Nu leiden bouwactiviteiten in het algemeen niet tot heel veel uitstoot, maar als er in de buurt van een natuurgebied geen stikstofruimte te vinden is, kan er toch niet worden gebouwd.
Voorzitter Maxime Verhagen van Bouwend Nederland noemde dat in een furieuze reactie ‘onacceptabel’. Hij eist dat het kabinet ‘als de bliksem’ piekbelasters (grote stikstofuitstoters) uitkoopt om de woningbouw en projecten voor schone energie en mobiliteit niet nog verder in gevaar te brengen.
Je nieuwe dakkapel komt niet in gevaar
Nee, zóver strekt de uitspraak van de Raad van State nu ook weer niet. De bouwvrijstelling gaat over projecten die een aantoonbare kans hebben op stikstofneerslag in nabijgelegen natuurgebieden, legt Raoul Beunen, hoofddocent milieuwetenschappen aan de Open Universiteit, uit. ,,En bij een simpele dakkapel is daar geen sprake van, die valt gewoon onder een gemeentelijke regeling, niet onder het natuurbeschermingsrecht.”
Het gaat dus om projecten die wat groter van schaal zijn, zoals een nieuwe straat, een woonwijk, een windmolenpark of de verbreding van een snelweg. Nu de bouwvrijstelling vervalt, moeten voor dit soort projecten straks de stikstofberekeningen worden gemaakt waarover hierboven al werd gesproken. Daarin moeten vragen worden beantwoord als: welke activiteiten vinden er in de bouwfase plaats, met welk materieel, hoeveel stikstof komt daar ongeveer bij vrij, en daalt die neer op kwetsbare natuur in de buurt?
,,Die check moet je voortaan altijd weer gaan doen”, zegt Beunen. ,,Het kan zijn dat de conclusie luidt: die stikstofneerslag is niet noemenswaardig, dan kun je verder. Maar de conclusie kan ook zijn dat er wel sprake is van aantoonbare stikstofschade voor de natuur. Dan moet je op zoek naar vrije stikstofruimte die dat compenseert.”
Ook lopende projecten kunnen de klos zijn
Aannemer Gerbrand Nieuwenhuis hing gisterochtend, net na de uitspraak van de Raad van State, aan de lijn met de gemeente Apeldoorn. ,,Ik ben bezig met de vergunning voor een dakrenovatie, er moet ergens asbest worden verwijderd”, verklaart de eigenaar van Bouwbedrijf NHM-IJzerman in Heerde. ,,Maar wat ik hoorde, daar werd ik niet blij van. We moesten sowieso al rekenen op acht weken wachttijd, maar dat wordt nu zestien weken, vertelden ze me.”
Dat is vrij lastig, want Nieuwenhuis is al volop bezig bent met het project. ,,De bouw is al begonnen”, zegt hij. Hij zucht. ,,Het is vandaag de dag onmogelijk om nog een planning te maken voor een bouwproject. Ga eens dakpannen bestellen: je moet maanden wachten. En dan al die prijsverhogingen: laat je klanten een offerte tekenen, dan moet je daarna weer naar ze terug omdat het materiaal veel duurder is geworden.”
Het is duidelijk: hoewel de bouwers over de vraag naar hun diensten niet te klagen hebben, zijn het lastige, onoverzichtelijke tijden. Nieuwenhuis: ,,We blijven lachen, hoor, maar het is inderdaad echt om gek van te worden. Je weet nauwelijks nog waar je aan toe bent in dit land.”
Duurzaamheidsprojecten komen ook op losse schroeven
Een merkwaardig gevolg van het sneuvelen van de bouwvrijstelling: projecten die bijdragen aan de strijd tegen klimaatverandering, kunnen nu ook vertraging oplopen. Stel: je wilt een windmolenpark bouwen in de buurt van een natuurgebied, dan is dat misschien niet mogelijk omdat bij de bouw ervan kortdurend stikstof terechtkomt in die natuur.
Dat zien ze ook bij energieproducent Vattenfall, dat nog niet precies in beeld heeft wat de gevolgen van de Raad van State-uitspraak zijn voor zijn eigen projecten. ,,Er kan geen sprake zijn van een keuze tussen een adequate aanpak van de stikstofproblematiek én de klimaatcrisis’’, stelt een woordvoerder dan ook. Volgens Vattenfall is het belangrijk dat projecten die goed zijn voor het klimaat, zoals windmolenparken, ‘snel doorgang kunnen vinden’. ,,Want we lopen in Nederland al achter.”
De Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) verwacht niet dat de bouw van windmolen- en zonneparken zelf vertraging oploopt door het einde van de bouwvrijstelling, maar bijvoorbeeld wel de aansluiting van windparken op zee, of de aanleg van laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen.
Mogelijk is er nog een ontsnappingsroute mogelijk. De Raad van State stelde dat voor projecten van ‘groot openbaar belang’ toestemming mag worden gegeven als er geen alternatieven voor zijn en de natuurschade ergens anders wordt gecompenseerd. ,,Mogelijk vallen projecten van ons onder die categorie, maar dat weten we nu nog niet’’, zegt de Vattenfall-woordvoerder.
Wie zich voorbereidde, is spekkoper
Het is niet zo dat de Raad van State-uitspraak van woensdagochtend als een donderslag bij heldere hemel komt. Veel bouwers en lokale overheden zagen de bui al hangen, en bereidden zich voor. Bouwbedrijf Heijmans bijvoorbeeld. Dat maakte voor bijna alle projecten die het bedrijf in eigen beheer uitvoert al stikstofberekeningen voor de bouwfase. Die liggen nu klaar, waardoor procedures als het goed is snel afgerond kunnen worden en Heijmans minder last heeft van het tekort aan stikstofexperts, waar de komende maanden juist extreem veel vraag naar zal zijn.
,,En we doen nog iets’’, zegt Robert Koolen, directeur duurzame ontwikkeling. ,,We investeren dit en volgend jaar 34 miljoen euro in de verduurzamingsmaterieel. Met een elektrische heftruck of mini-shovel heb je geen CO2-, maar ook geen stikstofuitstoot. Daarmee loop je minder gevaar dat je tijdens het bouwen de stikstofnormen overschrijdt.”
Ook al zo’n relatieve geluksvogel: de gemeente Katwijk. Die gaat samen met het Rijksvastgoedbedrijf meer dan vijfduizend woningen bouwen op Marine Vliegkamp Valkenburg, waar al sinds 2010 de musical Soldaat van Oranje wordt opgevoerd. In Katwijk schrokken ze niet van de Raad van State-uitspraak, vertelt een woordvoerder. ,,We hadden dit al voorzien’’, zegt een woordvoerder van de gemeente. ,,Daarom hebben we bij het maken van onze plannen geen gebruikgemaakt van de bouwvrijstelling.”
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/1b3f6f10-5c99-11ed-851d-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/1b3f7a0a-5c99-11ed-95fa-02c309bc01c1.jpg)
Comment