2 partijen vind ik ook niets, maar wij hebben tig kleine fracties dat werkt gewoon niet

maar in de 2e kamer is dit geen onderwerp, dan zouden veel kamerleden zich zelf moeten opheffen en hebben ze geen goed betaalde baan met eventueel wachtgeld niet meer

Dus zo goed gesteld is het niet met de Nederlandse politiek.

https://www.telegraaf.nl/politiek/ma...106982766.html


Rob Jetten (D66), Jesse Klaver (GroenLinks-PvdA) en Henri Bontenbal (CDA) (v.l.n.r.). © ANP15 fracties in Tweede Kamer, 19 in Eerste Kamer

Maar liefst 70% Nederlanders wil het, maar politieke partijen hebben er weinig zin in: komt kiesdrempel er ooit?

Den Haag- Moet er een kiesdrempel komen om de bonte verzameling partijen in de Nederlandse politiek tegen te gaan? Met vijftien fracties in de Tweede Kamer en negentien in de Eerste Kamer is het politieke speelveld versnipperd, maar veel partijen hebben vooralsnog weinig trek om de parlementslat hoger te leggen.

Het wordt in de Haagse wandelgangen gekscherend ’de populairste maatregel die nooit door de Tweede Kamer komt’ genoemd. Al jaren tonen verschillende onderzoeken aan dat zo’n 70 procent van de Nederlanders voorstander is van een kiesdrempel van minimaal twee zetels, maar vooralsnog is 0,67 procent van de stemmen nog altijd genoeg om één Kamerzetel te halen.

„Het heeft ook wat opportunistisch”, verklaart hoogleraar politicologie Tom van der Meer de cijfers. „Mensen willen graag dat partijen die politiek ver van hen afstaan verdwijnen door zo’n kiesdrempel.”
VVD-voorstel sneuvelde


Een voorstel van VVD’er Silvio Erkens om de Nederlandse kiesdrempel op te hogen naar 2 procent sneuvelde vorig jaar. Alleen zijn eigen partij stemde voor dit plan dat ook in het jongste verkiezingsprogramma van de VVD stond en zou neerkomen op minimaal drie Kamerzetels. „We zien dat de politiek steeds verder versnippert”, verklaart Erkens. „Debatten duren steeds langer en het wordt moeilijker meerderheden te vinden voor problemen als woningbouw of migratie.”

Erkens overweegt een nieuwe poging voor ’een zaak van de lange adem’, maar een rondgang van De Telegraaf leert dat er vooralsnog geen Kamermeerderheid in zicht is. De kans blijkt bovendien nihil dat kleine partijen politieke zelfmoord willen plegen.

’Partijen kunnen doorgroeien’


„Ik vind dat onze parlementaire democratie juist heel sterk is doordat je echte vertegenwoordiging hebt van allerlei belangen”, klinkt het grootste verwijt van Jimmy Dijk (SP). Zijn SGP-collega Chris Stoffer denkt er net zo over. „Je maakt de democratie minder groot. Het mooie aan ons systeem is dat partijen vanuit één zetel kunnen doorgroeien naar grotere partijen.”

Zo wijst hij onder meer naar JA21. Haalde de partij van Joost Eerdmans in 2023 met de hakken over de sloot één Kamerzetel, nu is JA21 met negen zetels vertegenwoordigd in de Tweede Kamer. Met het recente in het achterhoofd blijft Eerdmans tegen een kiesdrempel. „Dan mis je veel geluiden in onze democratie.”

Hoogleraar politicologie Van der Meer deelt die mening. Hij vindt juist dat de openheid ervoor zorgt dat het Nederlandse kiesstelstel zich continu ’ververst’. „Het Nederlandse kiesstelstel is heel evenredig”, verklaart hij. „Het zorgt ervoor dat veel stemmen worden omgezet in vertegenwoordiging. Bovendien verdwijnen veel partijen in de loop der jaren.”

Nederland kent lage kiesdrempel


Toch heeft Nederland een van de laagste kiesdrempels van Europa. Hoewel je Europese kiessystemen niet volledig kunt vergelijken, is het Nederlandse systeem van evenredige vertegenwoordiging verhoudingsgewijs zeer mild voor splinterpartijen. Doorgaans zijn circa 70.000 stemmen nodig voor de benodigde 0,67 procent.

Zo ligt de kiesdrempel in België en Duitsland met wat mitsen en maren op vijf procent, terwijl Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk dwergpartijtjes het nog moeilijker maken bij parlementsverkiezingen. Hun districtensystemen zorgen ervoor dat één partij binnen één afgebakend gebied de grootste moet worden. Stemmen op de nummers 2 en 3 tellen de facto niet.
’Veel stemmen niet gehoord’


„Het heeft het nadeel dat je stemmen niet hoort”, vertelt emeritus-hoogleraar politicologie Emanuel Richter die aan de Universiteit van Aken onderzoek doet naar Europese politieke systemen. „Bij de laatste Duitse Bondsdagverkiezingen haalden twee partijen net niet de kiesdrempel van 5 procent, waardoor die stemmen verloren gingen aan grotere partijen. In totaal ging het om ongeveer 15 procent van de stemmen die niet in het parlement kwamen.”

Het ’wegvallen’ van deze stemmen zorgde ervoor dat CDU/CSU en SPD met circa 44 procent van de stemmen een meerderheidscoalitie konden vormen. Met deze restzetels is het volgens Richter makkelijker om coalities te smeden. Zo’n argument wordt volgens politicoloog Van der Meer ook vaak naar voren gehaald door ’traditionele bestuurderspartijen’ in Nederland.

„Ik betwijfel of dat zo is”, baseert Van der Meer zich op onderzoek. „Een kiesdrempel zorgt er ook voor dat partijen geen moeilijke besluiten meer durven te nemen uit angst om onder die drempel te zakken.”

PvdA en CDA hadden vroeger bijna honderd zetels


Volgens de hoogleraar ligt de oorzaak van de verspintering niet bij de vele kleine partijen. Die zijn er altijd geweest, wijst Van der Meer naar de Nederlandse politieke geschiedenis. Zo brak de Tweede Kamer tussen 2021 en 2023 het record met 21 fracties, maar zaten er grote delen van de jaren 1970 toch ook 14 fracties in de Tweede Kamer. Slechts eentje minder dan de 15 die de Tweede Kamer nu telt.

„Het probleem is juist dat we qua grootte veel middenpartijen hebben tot zo’n 25 zetels”, zegt Van der Meer. „Vroeger haalden de PvdA en het CDA met voorgangers samen al 90 tot 100 zetels. De Tweede Kamer kan ook zelf aan knoppen draaien. Zij gaat over haar eigen regels als het gaat om fractievorming, spreektijd en deelname aan verkiezingen.”